Voorjaarsvergadering 2017

Voorjaarsvergadering 25 maart 2017

Aanwezig: Sytsche Lyklema, Henk van Loenen, Kitty Op ’t Land, Clemens van Brunschot, Ria Borkent, René van Loenen, Wim Zijlstra, Greetje van den Berg, Mieke van den Berg, Dirk Idzinga, Henk van ter Meij, Laura Reedijk, Jaap van den Beukel, Jaap de Gier
Afgemeld: Len, Irene, Hans W, Anton, Bert, Johan, Jelle, Jan Groenleer, Ati, Fiet, Alfred, Henk Fonteyn, Els, Johan, Saskia
Gast: Riekje Minnema
Kaarten voor Anton, Gerbrand, Ati, Jelle

Foto’s van deze bijzondere dag staan onderaan.

Welkom door voorzitter René van Loenen
Ati blijft toch met Rien de financiën op orde houden, ondanks haar ziekte.
Klaas Op ’t Land is als beeldhouwer bij ons betrokken geraakt, in november hebben we afscheid van hem moeten nemen. Zijn beelden kregen bij ons thuis een plek. René leest Gedicht van Kees Hermis: Dageraad.
Uit Liter leest hij over Ida Gerhardt van Gerard van der Brug ‘Hoe is het met Pieter?’
Welkom voor Maaike Meijer, biograaf van de dichteres Vasalis. In Trouw geeft Maaike levenslessen.

Lezing Maaike Meijer
De biografie is verschenen in 2011. Vasalis is in 1909 geboren in Scheveningen – in 1998 overleden. Heette Kiki in dagelijks leven naar Grietje. Ank was zus, en hartsvriendin. Haar gelukkige jeugd was een goudmijn, de zee was het grote en goede, moederlijke element zonder grenzen, waar het ego er niet meer toe deed. Haar vader daagde haar uit tot lezen. Vasalis studeerde medicijnen en antropologie in Leiden. De pathologie had haar hart: de vreemdeling in de eigen psyche, de schreeuw. Ze was eerder gefascineerd dan bang. Probleem was dat ze psychisch leed heel erg vond, patiënten volgden haar. Er zat een gat in haar defensie. Vanwege haar reuma kwam ze tijdelijk in de Karoo (Z-A).
In Wilhelminaziekenhuis in Amsterdam haar man ontmoet, kreeg dochtertje en zoontje, Dicky, die gestorven is. Het verdriet kwam in de gedichten. Het niet voelen van verdriet was bedreigender voor haar dan het voelen.
Haar drie bundels schreef ze in veertien jaar, van 1940 tot 1954. Daarna een halve eeuw niets meer. De laatste bundel De oude kustlijn is prachtig (postuum verschenen).
Fanfarecorps eindigt met: ik voelde me bedroefd en goed. Wat is creativiteit, waar komt de kunst vandaan? Vasalis schrijft ze zo op, maar ze moet in een bepaalde stemming zijn. Een verhevigde beleving: ik wil me vergooien aan iets groots, aan het verschrikkelijke mysterie. Gedicht Tijd kwam met zes gedichten in Groot Nederland: ze ziet destructie en schepping, alsof een gordijn is weggetrokken, ontstaan en vergaan (1936). M. Vasalis was een man, dacht men. Ter Braak vond het schitterend, een poëtische schok. ‘Wie is die man?Afsluitdijk is ook zo’n gedicht in het plotselinge ‘nu-moment’, iets wonderlijk mystieks. (Hadewich). Je wordt getroffen door een ervaring van licht, een inzicht. Gedichten zijn de weg ernaartoe, naar het moment. Mystiek is iets heel specifieks. Als ze al wel vijftig is, schrijft ze in haar dagboek: m.e. (mystieke ervaring). Ze verhuist naar Groningen, gaat werken bij een Medisch Opvoedkundig Bureau en mist de mystieke ervaringen.
Eb beschrijft het wachten: ik ben een oceaan van wachten. Geduld, en wat de ziel zal doen, je hebt het niet in de hand. De idioot in het bad: het bad wordt een baarmoeder, maar hij wordt elke keer opnieuw als idioot geboren. Wij zijn de idioot, die fout in ons lijf zitten.
De vierde wereld gaat over hoe een psychose vanbinnen voelt: een vreselijke vogel breekt uit het ei. Mijn biografie is een manier om het wilde, onverwachte, moedige van haar voor het voetlicht te brengen.

Vraag: het droogde op, de creativiteit, waarom?
Antw. Ze heeft er heel erg mee gezeten. Ze kon het er niet bij hebben. Ze kon het ook niet afdwingen.
Gedicht Uittocht uit Gezichten en vergezichten kun je lezen als afscheid: slaven en koningen, zo konden zij niet in mij wonen. En ik stond alleen zoals een stamper doet.
Vraag: heeft Vasalis last gehad van de vijftigers?
Antw. Je mocht de vijftigers niet aanvallen, dat deed Vasalis wel, ze ironiseerde Lucebert. (‘zijn moeder zal het wel mooi vinden’). Toen kwam er kritiek op haar dat ze ouderwets en conservatief was.
Maaike Meijer wordt dankgezegd met lentebloemen en een zeer verdiende vergoeding.

Middag Huishoudelijk

Uitgaven
Oei, Pleegmoeder is een gedichtenbundel over pleegzorg, onder redactie van Fiet van Beek
Rode papaver van Els Florijn is verschenen.
30 september in Culemborg de presentatie van Zonnelied, met schilderijen en 14 gedichten in een
reizende tentoonstelling.
Locatie Schrijverscontact. We gaan naar een andere locatie omdat het hier te duur is. Het scheelt ons 600 euro per jaar.
De Witte Huisjes in Bunnik, historische locatie aan de Kromme Rijn, in het dorp.
Vanaf de bushalte 200 meter lopen, vanaf het stoptreinstation 1 km. Op de najaarsvergadering 21 oktober 2017 gaat het in. Zie ook het gedicht van Henk van ter Mey onderaan.

Psalmen voor Nu, door Jaap de Gier
De tekstbundel heet: Adem om van U te zingen (2015). In protestants Nederland zingen we zo’n vierenhalve eeuw psalmen: 200 jaar Datheen, 200 jaar de Statenberijming van 1773, in 1967 de ISK-berijming van de Liedboekdichters. In al die eeuwen is er behoorlijk wat activiteit geweest om te vervangen. Alleen in de 17e eeuw al 57 berijmingen. Proefschrift van hymnoloog Jan Luth gaat over het psalmzingen: Daer wert om ’t seerste uytgekreten. Het orgel was met de Reformatie verdwenen. Er was de eeuwen door heel wat onvrede over de berijmingen en heel wat emotie. Het Psalmenoproer van Maarten ’t Hart. Betje Wolf en Aagje Deken schreven De historie van Sara Burgerhart. Hierin wordt visser Klaas in Maassluis opgevoerd: ‘ze willen met Satans geweld hier nieuwe zalmen hebben’.
De oude berijmingen zijn onbegrijpelijk geworden, de jongeren zingen dat niet. Vijftien jaar geleden is een werkgroep begonnen de psalmen dichter bij de jeugd te brengen, 150 psalmen in het taalidioom van de jongere generatie. Drie dichters van Schrijverscontact hebben meegedaan: Len Borgdorff, René van Loenen, Ria Borkent en vijf andere dichters. Hedendaagse, begrijpelijke taal, frisse teksten waardoor oude psalmen weer nieuw leven krijgen. Volgens de strofe indeling van Fokkelman. Daarnaast componisten en hebraïci voor melodieën en grondtekstbegeleiding. Jazz, lichte muziek, geen Geneefse melodieën. Als voorbeeld Psalm 4 van Menno van der Beek en Psalm 121 van Rien van de Berg op papier. Veel hedendaags Nederlands, prachtige uitdrukkingen, poëtisch niveau, er is geen vast rijmschema, maar wel rijm in de regels zelf. Dit heeft niveau, ik heb één kanttekening: medelijden in strofe 1. Genade is weergegeven met medelijden.
Daaronder staat de Vertaling 1967 – het viel me op hoe ouderwets het is: hoelang zult gij mij blijven smaden? Naast Psalmen voor Nu: Hoelang nog zal ik worden uitgelachen?
Psalm 121 in Psalmen voor Nu is hedendaags, bijv. ‘doen je totaal geen kwaad’, totaal is eigentijds. Poëtisch niveau: een spoor van h-klanken, in strofe 1, heel fraai en heel verzorgd. Ik moest nadenken over ingedut en dommelen. Kan dat, bij God? Te vrijmoedig? In de grondtekst is steeds sprake van sluimeren en slapen. Een zeventienjarige zegt niet: mijn vader sluimert, hij zal zeggen: hij doet een dutje.
René bedankt Jaap de Gier voor de boeiende bijdrage, met als dank een wijngift.

Website: dank aan Clemens voor de website en de updates die hij regelmatig via de mail geeft.
Over Luther mag nog wel wat meer binnenkomen, een column of anderszins.
Nieuw is de mogelijkheid van je bibliografie op de website, Jaap Zijlstra staat erop, ook andere leden kunnen hun bibliografie (met plaats en datum van uitgave) aanleveren.
Eerste Druk is goed gevuld, het is nr. 27 dus Jaap van den Beukel is er nu bijna 14 jaar mee bezig.
Vanaf heden komt Eerste Druk nog één keer per jaar uit

Data
Najaarsvergadering 21 oktober
Dichtersdag 9 september 2017 uitstellen? I.v.m. 30 september Zonnelied in Culemborg
Verhalendag 11 november

Sluiting met gedicht uit Schriftgedichten van Len Borgdorff: Goedgelovig.

Verslag: Ria Borkent

Hieronder enkele foto’s (door Dirk Idzinga, Mieke van den Berg en Greetje van den Berg) van deze bijzondere dag.

 

 

NIEUWE RUIMTE

alle warme woorden
– adem tegen koud glas –
leven als druppels
op de ramen van mijn ziel,
verdwijnen nooit

ik trek de deur
van de vertrouwde wereld
dicht,
kijk achterom,
denk achteruit

op weg naar
nieuwe ruimte,
naam genoemd,
de weg onbekend

een voorjaarsvlinder
landt op dit blad
waarop ik
dromend denk

ik vraag hem
vast vooruit te gaan

Henk van ter Meij

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *